Nola manipulatu argia nanoeskalan frekuentzia-tarte zabaletan
Oviedoko Unibertsitateko eta Nanomaterial eta Nanoteknologiako Ikerketa Zentroko (CINN-CSIC) ikertzaileek gidatutako nazioarteko talde batek metodo eraginkor bat aurkitu du nanoeskalan konfinatutako argiaren maiztasuna kontrolatzeko. Emaitzak duela gutxi argitaratu ziren Nature Materialsen. Kolaboratzaileen artean CIC nanoGUNE, Donostia Internatioanl Physics Center (DIPC) eta Materialen Fisika Zentroko (CFM, CSIC-UPV/EHU) euskal ikerketa-zentroetako zientzialariak daude besteak beste, Txinako Zientzien Akademia, Case Western Reserve (EE.UU.) unibertsitatea, Austriako Teknologia Institutoa, Pariseko Material Zentroa, eta Tokioko Unibertsitatearekin batera.
Nanoargia (giza ile baten lodiera baino ehun aldiz txikiagoa) bidezko ikerketak nabarmen garatu dira azken urteotan grafenoa, boro nitruroa edo molibdeno trioxidoa bezalako laminetan egituratutako nanomaterialen erabilerari esker: van der Waals materialak deiturikoak.
Nanoargi honen aplikazio teknologikoen eragozpen nagusietako bat material bakoitzaren frekuentzia bereizgarrien gama mugatuak dira. Baina orain, nazioarteko talde batek metodo berritzaile bat proposatu du polaritoien lan-frekuentzia horiek Van der Waalsen materialetan nabarmen zabaltzeko. Metodoa, van der Waalsen pentaoxidozko materialaren egitura laminarrean, atomo alkalinoak eta alkalinotereoak tartekatzean datza, sodioa, kaltzioa edo litioa kasu, bere lotura atomikoak eta, ondorioz, bere propietate optikoak aldatzea ahalbidetzen duena.
Kontuan hartuta ioien eta ioi-edukiontzien barietate handi bat material laminatuetan tartekatu daitezkeela, Van der Waalsen materialetan fonoi-polaritoien eskaerari erantzun espektrala ematea espero da, denborarekin infragorriaren erdi-eremu osoa beteko duena, fonoi-polaritoien fotonikatik sortzen ari den eremurako oso kritikoa dena.
Aurkikuntzak, Nature Materials aldizkarian argitaratuak, teknologia fotoniko trinkoen garapenean aurrera egitea ahalbidetuko du, sentsibilitate handiko sentsore biologikoak edo nanoeskalako informazioaren eta komunikazioen teknologiak besteak beste.
References Javier Taboada-Gutiérrez, Gonzalo Álvarez-Pérez, Jiahua Duan, Weiliang Ma, Kyle Crowley, Iván Prieto, Andrei Bylinkin, Marta Autore, Halyna Volkova, Kenta Kimura, Tsuyoshi Kimura, M.-H. Berger, Shaojuan Li, Qiaoliang Bao, Xuan P. A. Gao, Ion Errea, Alexey Y. Nikitin, Rainer Hillenbrand, Javier Martín-Sánchez and Pablo Alonso-González
Broad spectral tuning of ultra-low-loss polaritons in a van der Waals crystal by intercalation
Nature Materials, 2020.